Trasa Pierwszego Rajdu Rowerowego śladami hrabiego Hansa von Lehndorffa 30 września 2017 r. z Worlin prowadziła przez Wynki, Grazymy, Rapaty, Guzowy Piec, Śródkę, Biesal i Łęguty. Liczyła 33 km, czyli tyle, ile dr Lehndorff codziennie szedł pieszo robiąc obchód lekarski po okolicy Grazym. Fundacja Turnitzmuhle, Parafia Ewangelicko-Augsburgska z Ostródy i Parafia Katolicka św. Mikołaja z Sząbruka, organizatorzy Rajdu – zapowiadają kolejne jego edycje, by Rajd na stałe wpisał się w kalendarz wydarzeń polskiej turystyki historycznej.
Hans von Lehndorff to wybitna postać w historii Warmii i Mazur. Lekarz, humanista, człowiek wielkiej wiary i zasad. Tuż po II wojnie światowej, na przełomie 1945-go i 46-go roku, hrabia von Lehndorff mieszkał w domku ogrodnika, przy pałacu w Grazymach. Tam jego ciotka, Agnes Stein von Kamieński, z d. von Oldenburg-Januschau, więziona wcześniej przez olsztyńskie Gestapo za udział w zamachu na Hitlera – pracowała w do niedawna swoim własnym majątku jako robotnica rolna.
Dr Lehndorff leczył ludzi jako lekarz ambulatorium w Biesalu. Pomagał wszystkim, bez względu na narodowość. Odbudowywał życie wspólnot ewangelickich w okolicznych wsiach i organizował pierwsze po wojnie nabożeństwa w Rapatach, Łęgutach, Mańkach, Guzowym Piecu.
Zadenuncjowany do UB, musiał uciekać z Grazym i kolejny rok działał w okolicach majątku swego dziada, Elarda von Oldenburga w Januszewie, Suszu, Brusinach, Siemianach i innych miejscowościach po zachodniej stronie jeziora Jeziorak. Swoje wspomnienia z okresu upadku nazizmu i budowy nowego życia na włączonych do Polski Mazurach zawarł w „Dzienniku z Prus Wschodnich”, książce, która stała się najważniejszym świadectwem tego czasu.
Fragmenty Dziennika z Prus Wschodnich dotyczące pobytu w Grazymach
Uczestnicy rajdu odwiedzili wsie i miejsca, gdzie Hans von Lehndorff pomagał lokalnym społecznościom odnaleźć się w powojennej rzeczywistości, i które uwiecznił w swoim „Dzienniku”. Przewodnikiem grupy zajmująco opowiadającym o życiu i działalności Hansa Lehndorffa był Krzysztof Walenczak, prezes Fundacji Turnitzmuhle. Gościliśmy m.in. w domu pani Zofii w Rapatach, posilaliśmy się w Guzowym Piecu, zwiedzaliśmy cmentarz i kościół w Łęgutach, po którym oprowadzał nas ksiądz proboszcz parafii ewangelicko-augsburgskiej Wojciech Płoszek. Udział w imprezie wzięli zainteresowani historią mieszkańcy Łęgut, Iławy, Ostródy, Warszawy. Wszyscy zapewnili, że za rok również pojadą śladem Hansa Lehndorffa.
Parafia Ewangelicka w Ostródzie
Parafia Świętego Mikołaja w Sząbruku
Fundacja Turnitzmühle Heritage Foundation
Zobacz stronę wydarzenia na Facebooku
Relacja red. Macieja Schwarza z Telewizji Mazury ze spotkania poświęconego wspomnieniu dr Lehndroffa
Felieton Włodzimierza Kowalewskiego
Red. Michał Młotek, historyk z Iławy, zebrał fragmenty „Dziennika” dotyczące tego miasta
Życiorys dr Lehndorffa (w języku niemieckim)
Wspomnienie w 30. rocznicę zgonu (w j. niemieckim)
Blog Elżbiety Zdun opiekującej się grobem dziadków Lehdorffa w Januszewie